Rusya’da Patates Krizi Devam Ediyor: Fiyatlar Uçtu!

Rusya’da mutfakların vazgeçilmezi olan patates, son zamanlarda yaşanan fiyat artışlarıyla lüks bir gıda haline geldi. Bağımsız Rus medya kuruluşu The Insider’ın yaptığı analize göre, resmi olarak “patates krizi” sona ermiş olsa da, bu önemli sebze halen çoğu insan için ulaşılamaz durumda. Bir kilogram patatesin fiyatının üçe katlanmasıyla ortaya çıkan sorunlar hala çözülmedi ve yakın zamanda düzelme beklenmiyor.

Fiyatlar Zirve Yaptı

2025 Haziran ayı itibarıyla Rusya’da bir kilogram patatesin ortalama fiyatı 92 rubleye, yaklaşık 0.99 avroya yükseldi. Bu rakam, bir yıl öncesine göre 56 ruble, yaklaşık 0.60 avro artış anlamına geliyor. Moskova’da ise fiyatlar 112 rubleye, yaklaşık 1.21 avroya çıkarak geçen yılın neredeyse üç katına çıktı. Bazı bölgelerde kilogram fiyatı rekor seviyelere ulaşarak 191 rubleye, yaklaşık 2.06 avroya çıktı. İndirimli marketlerde bile fiyatlar bazen 130 rubleyi, yaklaşık 1.40 avroyu aşıyor. Bu enflasyon trendi, ülkenin her yerinde hissediliyor.

Krize Neden Olan Unsurlar

Patates fiyatlarındaki bu yüksek artışın arkasında birden fazla neden yatıyor. Rusya, 2024 yılında 17.8 milyon ton patates hasadı yaptı; ancak bu, bir önceki yıla göre %12 düşüş anlamına geliyor. Bu düşüşün temel nedeni, 2023’teki büyük hasat sonrası üreticilerde karlılık sorunu yaratan fiyat düşüşü nedeniyle ekim alanlarının azalması. Belirsiz kar marjları ve ağır fiziksel emek, çiftçileri ekim miktarını azaltmaya zorladı. Ayrıca Ural ve Sibirya gibi bölgelerde yaşanan olumsuz iklim koşulları da mahsullere ciddi zarar verdi.

İthalata Bağımlılık ve Devlet Desteğindeki Azalma

Rusya hala tohum konusunda büyük ölçüde ithalata bağımlı. Batı yaptırımları ve rublenin değer kaybı, gübre, yakıt ve işçilik maliyetlerini artırdı. Mısır ve Çin’den yapılan ithalatın artmasına rağmen yerel kıtlığı dengeleyememesi ve fiyatları yükseltmesi önemli bir etken. Dağıtım ve aracılık marjları tüketici maliyetini daha da artırarak %100’ün üzerine çıkıyor.

Devam eden krize rağmen, devletin tarım sektörüne verdiği destek azaldı. Sübvansiyonlar kısıtlandı ve küçük çiftçilerin bu desteklere erişimi zorlaştı. Patates yetiştiriciliği, buğdaya kıyasla daha fazla yatırım gerektiriyor. Sonuç olarak, yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalan Ruslar, daha ucuz karbonhidratlı gıdalara yönelme eğilimindeler.

Uzmanlar, yeni hasat dönemiyle 2025 Sonbaharında fiyatlarda geçici bir düşüş olabileceğini belirtiyor ancak ana trendin yukarı yönlü olduğunu vurguluyor. Düzenleme girişimleri, pazarları kalitesiz patateslerle doldurma riski taşıyor ancak yüksek kaliteli ürünler fahiş fiyatlarla paralel piyasalarda talep görüyor.